W odpowiedzi na wykryte rozbieżności między deklarowanymi a rzeczywistymi parametrami pracy niektórych urządzeń, od 1 kwietnia 2024 roku, dofinansowanie w ramach programu “Czyste Powietrze” będzie przyznawane wyłącznie na pompy ciepła znajdujące się na specjalnie przygotowanej liście Zielonych Urządzeń i Materiałów (ZUM). Ta decyzja ma na celu nie tylko zapewnienie wyższej efektywności energetycznej, ale również ochronę konsumentów przed inwestycją w sprzęt niespełniający najwyższych standardów środowiskowych i technologicznych. W artykule przyjrzymy się szczegółom tych zmian i ich potencjalnym skutkom dla beneficjentów programu oraz dla środowiska.
Plaga pomp ciepła niskiej jakości
W Polsce obserwujemy rosnące zainteresowanie technologią pomp ciepła, co jest w dużej mierze efektem dofinansowania z rządowego programu “Czyste Powietrze”. Niemniej, rosnąca popularność tej technologii przyciągnęła uwagę producentów oferujących produkty o wątpliwej jakości, zwłaszcza z rynków azjatyckich. Problem tkwi w prezentowaniu przez niektórych producentów nieprawdziwych danych dotyczących specyfikacji urządzeń. Skutkuje to montażem pomp ciepła, które nie spełniają oczekiwań użytkowników, na przykład ze względu na nadmierny hałas czy niewystarczającą moc grzewczą.
Co na to Rząd?
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) podjął działania mające na celu eliminację tego rodzaju praktyk. Już we wrześniu ubiegłego roku zapowiadano zmiany, które miały zostać wprowadzone po przeprowadzeniu konsultacji społecznych i spotkaniach z przedstawicielami branży pomp ciepła. Rzeczniczka Funduszu, Ewelina Steczkowska, już wtedy sugerowała, że jednym z rozważanych rozwiązań będzie stworzenie zamkniętej listy Zielonych Urządzeń i Materiałów. Obecnie, decyzja ta została potwierdzona przez stronę rządową, co ma na celu zapewnić wyższą jakość montowanych urządzeń oraz większą ochronę konsumentów przed niespełniającymi standardów produktami.
NFOŚiGW walczy z nieuczciwymi producentami
W odpowiedzi na rosnące wyzwania związane z jakością pomp ciepła oferowanych na rynku, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) wprowadza nowe, bardziej rygorystyczne zasady dotyczące listy Zielonych Urządzeń i Materiałów (ZUM). Lista ta odgrywała dotychczas rolę pomocniczą w decydowaniu o przyznaniu dotacji na zakup i montaż pomp ciepła w ramach programu "Czyste Powietrze". Aby urządzenie mogło zostać wpisane na listę ZUM, musi spełniać określone warunki techniczne. Do tej pory Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej mogły używać listy ZUM jedynie jako sugestii.
Zmiany zaplanowane na 1 kwietnia 2024 roku znacząco wpłyną na procedury przyznawania dotacji w Czystym Powietrzu. Aby pompa ciepła mogła być uznana za kwalifikowalny koszt w ramach tego programu, jej umieszczenie na liście ZUM będzie niezbędne. Konieczne będzie także potwierdzenie zgodności parametrów urządzenia z deklarowanymi wartościami, co zostanie zweryfikowane na podstawie badań przeprowadzonych w laboratoriach akredytowanych przez Unię Europejską lub Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu. To wymaganie dotyczy zarówno nowych urządzeń, jak i tych, które już znajdują się na liście ZUM, ale dotąd nie miały wymaganej dokumentacji.
W okresie przygotowawczym do nowych regulacji, trwającym aż do 01.04.2024 roku, Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ-PIB), z ramienia NFOŚiGW, będzie prowadził intensywną analizę i ocenę pomp ciepła wpisanych na listę ZUM. Ten proces będzie się opierał na przeglądzie i ocenie raportów badawczych dostarczonych przez producentów oraz dystrybutorów tych urządzeń.
Po zakończeniu tego okresu przejściowego, lista ZUM zostanie zaktualizowana tak, aby zawierała tylko te pompy ciepła, które zdołają spełnić nowo ustalone kryteria i przejść przez proces weryfikacji z pozytywnym wynikiem. Głównym celem tych działań jest podniesienie poziomu standardów technicznych pomp ciepła oraz zapewnienie ochrony konsumentów przed inwestycjami w produkty, które nie odpowiadają deklarowanym przez producentów specyfikacjom.
Nowe kryteria w programie Czyste Powietrze
W programie "Czyste Powietrze" nadchodzą znaczące zmiany, które mają na celu poprawę jakości i efektywności pomp ciepła dofinansowywanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Te nowe kryteria, które zaczną obowiązywać od 1 kwietnia 2024 roku, są skoncentrowane na zapewnieniu, że dofinansowywane urządzenia grzewcze będą spełniały najwyższe standardy jakości i wydajności. Lista Zielonych Urządzeń i Materiałów (ZUM) będzie teraz pełnić kluczową rolę w procesie kwalifikowania pomp do dotacji, a znajdą się na niej tylko te produkty, które przejdą surową weryfikację pod okiem specjalistów.
Wprowadzenie tych nowych wymogów podkreśla zaangażowanie NFOŚiGW w promowanie technologii przyjaznych dla środowiska i efektywnych energetycznie. Przyjmując bardziej rygorystyczne podejście do kwalifikowania pomp ciepła, Fundusz ma na celu nie tylko poprawę jakości powietrza w Polsce, ale także ochronę konsumentów przed inwestowaniem w nieskuteczne lub niskiej jakości urządzenia.
Podsumowując, zmiany te stanowią ważny krok w kierunku osiągnięcia lepszej jakości powietrza i zwiększenia efektywności energetycznej w polskich domach. Dzięki tym nowym kryteriom, beneficjenci programu "Czyste Powietrze" mogą być pewni, że inwestują w technologie, które nie tylko przyczynią się do ochrony środowiska, ale także zapewnią im długoterminowe korzyści ekonomiczne i komfort użytkowania na długie lata.
